هر کشوری اطلاعات و منابع محرمانه ای دارد و دیگر کشورها یا حتی کسانی که داخل کشور هستند ضرورتا نبایستی از آن ها مطلع باشند و به سبب سری بودن می بایست مخفیانه باقی بمانند.در دنیای امروز با توجه به اینکه از رایانه ها به عنوان یکی از اصلی ترین ابزار ها در محیط کاری استفاده می شود، تا حد زیادی نفوذ به اطلاعات امکان پذیر شده است و اشخاص با انگیزه های گوناگونی قادرند به اطلاعات مختلفی دست یابند. یکی از اقسام جرایمی که می تواند به وسیله ی رایانه ها اتفاق افتد ، جاسوسی رایانه ای می باشد که قانون گذار در قانون جرایم رایانه ای صراحتا آن را جرم محسوب کرده است. به همین دلیل تلاش کردیم در این مقاله جرم جاسوسی رایانه ای و مجازات آن را بررسی کنیم.
رایانه ها به جز اینکه ابزاری برای جرایمی نظیر جعل رایانه ای یا کلاهبرداری رایانه ای و سرقت رایانه ای هستند می توانند ابزاری جهت ارتکاب جرایم مهم تری مانند جاسوسی رایانه ای باشند. قانون گذار در ماده ی 3 ، 4 و 5 قانون جرایم رایانه ای ، مجازات جرم جاسوسی رایانه ای را تعیین نموده و بیان کرده است:
ماده ی 3 :
هرفردی به شکل غیرمجاز در برابر داده‌های سری در حال انتقال یا ذخیره ‌شده در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده ،کار های زیر را انجام دهد ، به مجازات‌های مقرر محکوم می گردد:
1. دسترسی به داده‌های ذکر شده یا به دست آوردن آن‌ها یا شنود محتوای سری در حال انتقال به حبس از 1 تا 3 سال یا جزای نقدی از 2 میلیون تا 6 میلیون تومان یا هر 2 مجازات محکوم می گردد.
2. در دسترس گذاشتن داده‌های گفته شده برای افراد فاقد صلاحیت به حبس از 2 تا ۱۰ سال محکوم می شوند.
3. افشا یا در دسترس گذاشتن داده‌های ذکر گردیده برای دولت ، سازمان ، شرکت یا گروه بیگانه یا عاملان آن ها، به حبس از 5 تا 15 سال محکوم می شود.
ماده ی 4 :
هرشخصی با هدف دسترسی به داده‌های سری موضوع ماده ی 3 این قانون ، تدابیر امنیتی سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی را نقض نماید به حبس ازشش ماه تا 2 سال یا جزای نقدی از یک میلیون تا 4 میلیون تومان یا هر دو مجازات محکوم می شود.
ماده ی 5:
مأموران دولتی که مسئول نگهداری از داده‌های سری مقرر در ماده ی 3 این قانون یا سامانه‌های مربوط می باشند و به آن‌ها آموزش های مورد نیاز داده شده است یا داده‌ها یا سامانه‌های ذکر شده در اختیار آن‌ها قرار گرفته است، اگر بر اثر بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی باعث دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به داده‌ها ، حامل‌های داده یا سامانه‌های ذکر شده گردند به حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از 500 هزار تا 4 میلیون تومان یا هر 2 مجازات و انفصال از خدمت از شش ماه تا 2 سال محکوم می گردند .